E-Devlet kapısı üzerinden vatandaşlar, mülklerini seçip yetkili emlakçılara vekalet verebilir, böylece emlakçılar bu yetkiyi kullanarak gayrimenkul sitelerine ilan girişi yapabilirler. Bu ilanlar "Güvenilir İlanlar" olarak yayınlanacaktır. Bu yeni uygulama, ilan ekleme süreçlerine resmiyet kazandıracak ve tüketicilerin karşılaştığı dolandırıcılık vakalarını ve sahte ilanlardan kaynaklanan fiyat manipülasyonlarını önlemeyi hedeflemektedir. Ayrıca, lisanssız emlakçıların ilan yayınlaması engellenecektir.

Emlak komisyoncuları

Güvenilir ilanlar sistemine ne zaman geçilecek ve bu süreci kim denetleyecek?

Reklam platformları, yetki doğrulama uygulamasının teknik çalışmalarını tamamlayacak ve doğrulama sistemi faaliyete geçirilecektir. Uygulama, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren tam anlamıyla başlayacak ve bu tarihten itibaren gayrimenkul sitelerinde yetki doğrulaması olmadan ilan yayınlanamayacaktır. Bu sürecin denetimi Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülecektir.

Güvenilir ilanlar nedir ve uygulanmalarının amacı nedir?

Ticaret Bakanlığı, gayrimenkul ticaretine ilişkin ilan platformlarında emlakçılara yetkilendirme zorunluluğu getirerek, Elektronik İlan Doğrulama Sistemi'nin (EİDS) ikinci aşamasını devreye aldığını duyurdu.

Bu sistemin amacı, "güvenilir ilanlar" aracılığıyla tüketicileri dolandırıcılıktan korumak ve vatandaşların sahte ilanlar üzerinden karşılaştığı fiyat manipülasyonlarını önlemektir.

Bu uygulamanın temel amacı nedir?

Gayrimenkul sektöründe dijitalleşmenin başlamasıyla birlikte, bazı sorunlar ortaya çıkmıştır, bunlar arasında:

Sahte ilanlar oluşturularak, mülk sahibi olmayan kişiler tarafından satış veya kiralama yapılmış gibi gösterilmesi ve fiyat manipülasyonları.
Özellikle çok ortaklı mülk gibi bazı sahte projeler geliştirilip, ön ödeme veya satın alma adı altında haksız kazanç sağlanması ve bu durumun tüketicilere büyük mağduriyet yaşatması.
Gayrimenkul ticareti ile ilgili yasalar çerçevesinde gerekli lisansa sahip olmadan aracılık yapan kişilerin bu platformlar üzerinden haksız kazanç elde etmesi.

EİDS sistemi, bu tür sorunları ortadan kaldırmayı, tüketicileri korumayı ve yetkilerin yalnızca yasal lisanslı emlakçılara sınırlı kalmasını garanti etmeyi amaçlamaktadır.

Emlakçıların düzenlemelere uymak için ne yapmaları gerekiyor?

EİDS sistemine dahil olmak isteyen herhangi bir emlakçının, Ticaret Bakanlığı'nın il temsilciliği tarafından verilen bir lisansa sahip olması gerekmektedir.

Bu lisansa emlakçının sahip olabilmesi için gereken şartlar nelerdir?

Meslek odasına kayıtlı olup bir iş yapma belgesine sahip olunması.

Gelir vergisi veya kurumsal vergi mükellefi olunması.
18 yaşını geçmiş olunması.
En az ilkokul mezunu olunması.
İflas etmemiş veya iflas edip de, yasalara göre itibarını geri kazanmış olunması.
Kasten işlenmiş bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası almamış olunması.
Onur kırıcı suçlar, devlete karşı suçlar veya ticaretten men cezası almamış olunması.
Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler veya Bakanlık tarafından onaylanmış kurumlar aracılığıyla sağlanan yüz saatlik eğitimi tamamlamış olmak ve yönetmelikte belirtilen diğer şartları yerine getirmiş olmak.

Yüksek öğrenim mezunlarının bu alanda lisans başvurusu yapmadan önce altı ay çalışmış olmaları gerekmektedir, diğerlerinin ise on iki ay çalışmaları gerekmektedir.

Emlakçılar için yetkilendirilmiş çalışmanın lisanslı olması gereklidir. Ancak lisansın EİDS sisteminde varlığı yeterli değildir, aynı zamanda mülk sahibi ve Ticaret yasalarına göre yetkilendirilmiş emlakçı arasında bir vekalet sözleşmesi de olmalıdır. Bu yapılmazsa, sistemde emlakçı lisans numarasının girilmesi tek başına yeterli değildir. İlgili lisansa sahip olan tüm emlakçılarla vekalet sözleşmesi imzalanmış olmalıdır.

Aynı mülk için kaç tane emlakçı yetkilendirilebilir?

Sektör temsilcileri, en fazla beş emlakçının yetkilendirilmesine izin veren bir sistem kurduklarını belirtmişlerdir. Lisanslı beş emlakçının üst sınır olarak belirlenmesi, diğer sorunların önlenmesine yardımcı olacaktır. Mevcut sistem, fiyatlarla ilgili verilerin ve benzerlerinin tüm ilanlarla ilgili görüntülenmesine olanak tanıyan bir sistem içermektedir. Ancak, bakanlık tüketicileri etkileyen durumları önlemeye çalışırken, başka bir hususu gözden kaçırmış olabilir. Sisteme güvenerek beş emlakçıya dayanan bir vatandaş, birden fazla hizmet ücreti veya bu emlakçıların sağladığı hizmetlerle ilgili masrafları ödeme riskiyle karşı karşıya kalabilir. Hizmetten yasal komisyon almak, hizmetin tamamlanmasını gerektirir. Ancak kanunlar, emlakçıların bu alanlarda verilen gayret için ücret alabileceklerini belirtmektedir. Bakanlık bu konuda vatandaşları bilinçlendirmelidir.

Kiralık ilanların da belgelendirilmesi gerekecek mi?

Gayrimenkulünü kiralamak isteyen ve ilanlarını dijital platformlar üzerinden yayımlamak isteyen bireylerin de tıpkı satış ilanlarında olduğu gibi EİDS sistemine dahil edilmiş bir vekalete sahip olması gerekecek. Satış ve kiralama ilanlarının her ikisi için de, sistemden muaf olacak gayrimenkuller şunlardır:

Bağımsız mülkiyetin bulunmadığı konut projeleri.
Günlük kiralama ilanları.
Sosyal konut projeleri ve TOKİ.
Mülkiyet belgelerine sahip olmayan gecekondular ve mülkler.

Bu gayrimenkuller, EİDS sistemi aracılığıyla belgelenmeyecek ve gayrimenkul portalları üzerinden geleneksel yöntemlerle ilan edilmeye devam edecekler.

Vatandaşlar, emlakçıları yetkilendirmeksizin ilanlarını doğrudan yayınlayabilir mi?

Vatandaşların mülklerini satmak veya kiralamak için bir emlakçı ile çalışması zorunlu değildir. Mülklerini satmak veya kiralamak isteyenler, kendi isimleriyle veya eşleri ya da ikinci derece akrabaları (çocukları, kardeşleri, torunları, dede, anneanne) adına bu ilanları yayınlayabilirler.

Yetki verildikten sonra iptal edilebilir mi?

Bir kişi, EİDS sistemi üzerinden verilen yetkiyi herhangi bir zamanda geri alabilir, ancak sistemden anında çıkarılması gerekmeyebilir, vatandaş tarafından belirtilen sürede ilanlar sistemde kalmaya devam edebilir. Bu bağlamda, sistemden yetki geri alınamaması, birden fazla hizmet ücreti talebiyle veya yüksek masraflarla sonuçlanabilir. Yetkilendirmenin ardından sonlandırılması isteniyorsa, yetkilendirilmiş emlakçıya yazılı bir uyarı gönderilmesi ve gerekli sorumlulukların hatırlatılması önerilir.

Yetkilendirilmiş emlakçının gayrimenkul üzerinde gözetim süresi ne kadar olacaktır?

Bakanlık, sistemdeki yetki süresinin en az üç ay olacağını sektör temsilcilerine bildirmiştir. Ancak azami süreye ilişkin (üç ayı aşan sürelerin ekranlarda nasıl görüneceğine dair bilgi bulunmamaktadır) detaylı bilgi verilmemiştir.

Bu uygulamaya uymayan gayrimenkul sahipleri veya emlakçıları hangi cezalar beklemektedir?

Gayrimenkul Ticareti Yönetmeliği'ne uygun bir vekalet sözleşmesi imzalanmazsa veya emlakçının lisansı yoksa, ya da mülk sahibi sisteme aykırı davranırsa, bu durum Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Kanunu'na aykırı bir eylem olarak değerlendirilecektir ve 10 bin TL'den 100 bin TL'ye kadar idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca, bu ihlalin Perakende Ticaret Kanunu'nun 18. maddesi gereği ek para cezaları ile de karşılaşması muhtemeldir.

Bu uygulama aracılığıyla kiralık veya satılık mülk fiyatlarının kontrol altına alınması mümkün mü?

Mevcut sistemle, fiyat manipülasyonu konusunda büyük bir adım atıldığı söylenebilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile işbirliğiyle, kira ve satış işlemleriyle ilgili şeffaflık ve vergi denetiminde büyük ilerlemeler kaydedilecektir. Böylece, mevcut piyasa fiyatlarındaki manipülasyonun kontrol altına alınması sağlanabilir.

Güncel Haberler